Laudatio's laureaten LNVH jubileumprijs

Laudatio Eveline Crone
Eveline Crone’s onderzoek in de psychologie is baanbrekend en geniet grote wetenschappelijke en maatschappelijke belangstelling. Zij gebruikt hersenscan technieken om te begrijpen hoe de ontwikkeling van cognitie en gedrag bij kinderen gerelateerd is aan de ontwikkeling van hun brein. Zij liet zien dat het cognitieve brein zich sneller ontwikkelt dan het sociaal-emotionele brein. Hierdoor begrijpen adolescenten wel dat bepaald gedrag risicovol is maar zijn zij toch geneigd dit gedrag vaker te vertonen dan volwassenen. Haar bestseller Het puberende brein heeft de opvatting over de ontwikkeling van kinderen sinds enkele jaren sterk veranderd.
Eveline Crone promoveerde cum laude waarna ze een tijd onderzoek deed aan de University of California. Zij werd op haar 34^ste hoogleraar en verzamelde in hoog tempo een imposant aantal prijzen. Ze richtte een ambitieuze onderzoeksgroep op, het Brain and Development Laboratory, en is daarmee bijzonder succesvol. Met haar groep onderzoekt ze hoe de ontwikkeling van het brein verband houdt met het nemen van beslissingen en zelfcontrole. Het onderzoeksdoel is om de gewone ontwikkeling en stoornissen in de ontwikkeling bij kinderen en adolescenten beter te begrijpen.
Naast de wetenschap en haar gezin besteedt Eveline Crone ook tijd aan haar werk in veel invloedrijke adviescommissies en besturen. Zij is in staat haar onderzoek zeer toegankelijk te maken voor het algemene publiek. Eveline Crone is een groot rolmodel voor jonge onderzoekers.
Juryleden: prof.dr. Marise Born en prof.dr. Peter Nijkamp

Laudatio Nynke Dekker
Professor Nynke Dekker is een van Nederlands toonaangevende onderzoekers op het snijvlak van de fysica, biologie en nanoscience. Haar onderzoek heeft tot doel om door metingen aan enkelvoudige moleculen te komen tot kwantitatief begrip van DNA-eiwit en RNA-eiwit interacties. Door dergelijke metingen heeft ze bijvoorbeeld de rol van torsie en frictie in de werking van eiwitten opgehelderd, en heeft ze laten zien dat kankerremmers de snelheid van een eiwit kunnen verlagen – dit betekent dat kankerremmers meer rollen kunnen spelen dan tot nu toe vermoed werd. Recent ontwikkelde haar groep een magnetische torsie pincet waarmee een nieuwe generatie metingen aan de werking van eiwit-motoren mogelijk wordt.
Nynke Dekker promoveerde op Harvard University in 2000. Na een postdoc positie aan de Ecole Normale Supérieure in Parijs kwam ze in 2002 naar de TU Delft om daar haar eigen groep op te zetten. Al in 2008 werd ze daar bevorderd tot hoogleraar. Nynke heeft een bijzonder groot aantal publicaties op haar naam, waarvan bovendien een ongekend groot aantal is verschenen in toonaangevende tijdschriften. Voor haar onderzoek ontving ze onder meer een VIDI en VICI subsidie, en een European Young Investigator Award.
Zowel binnen de TU Delft als daarbuiten – onder meer als lid van De Jonge Akademie van 2006-2011 – speelt Nynke Dekker een voorbeeldrol als organisator en boegbeeld van de wetenschap, zowel in besturen als door bij te bijdragen aan bijeenkomsten voor het algemeen publiek. Vanaf 1 januari zal zij het eerste vrouwelijke lid zijn van het Uitvoerend Bestuur van de Stichting FOM.
Juryleden: prof.dr. Frances Brazier en prof.dr.ir. Wim van Saarloos

Laudatio Beatrice de Graaf
Beatrice de Graaf beoefent een wetenschapsgebied dat zich in een uiterst delicate zone begeeft. Immers: wie terrorisme bestudeert verlaat de veilige omgeving van de academie en staat midden in een wereld waar het evenwicht zoek is. Het vereist moed om een dergelijk onderwerp op een wetenschappelijke manier te onderzoeken, en de objectiviteit vast te houden die hiervoor noodzakelijk is.
Beatrice de Graaf legde de basis voor haar onderzoek in haar proefschrift (2004), waarin ze de betrekkingen tussen Nederland en de DDR na de Tweede Wereldoorlog onderzocht, waarna een discussie over de vraag naar ‘goed’ of ‘fout’ in de koude oorlog op gang kwam.
Daarna zette zij met anderen het Centrum voor Terrorisme en Contraterrorisme op, waar ze onderzoek doet naar ‘The making of a national security state in the West’. Daartoe kreeg ze een VIDI-project toegewezen. In 2010 was ze initiatiefneemster en vervolgens coördinator van een internationale themagroep op het NIAS met als onderwerp Terrorists on Trial: the court room as stage in the struggle for publicity, public support and legetimacy. Haar nieuwste onderzoek is gericht op de analyse van creatie van heldendom.
In haar onderzoek combineert ze historische inzichten met analyses van hedendaagse politieke ontwikkelingen. Hoe reageert de overheid op terroristen die erop uit zijn angst te creëren? De Graaf combineert de technieken van de historicus die in archieven materiaal verzamelt met die van de socioloog die interviews houdt om tot een beschrijving van historische patronen te komen. Haar begrip ‘Performative Power’ is inmiddels internationaal in gebruik in verband met terrorisme.
Juryleden: prof.dr. Aafke Hulk en prof.dr. Marita Mathijsen

Laudatio Esther Lutgens
Tijdens haar opleiding als basisarts maakte Esther Lutgens al furore met een publicatie in Nature Medicine waarin zij voor het eerst aantoonde dat het remmen van ontstekingsreacties de ontwikkeling van aderverkalking en ook van hartinfarcten gunstig kan beïnvloeden. Daarmee initieerde zij een nieuwe lijn van onderzoek die ze samen met haar onderzoeksgroep zeer succesvol verder heeft uitgediept. Haar doel is om kleine eiwitten te vinden die alleen de aderverkalking remmen, maar niet andere belangrijke immunologische processen. Uiteindelijk wil zij die kleine eiwitten toepassen bij de behandeling van aderverkalking zonder daarmee het afweersysteem te onderdrukken.
Esther Lutgens is een gedreven onderzoeker en een rolmodel voor vrouwen én voor mannen. Ze is cum laude afgestudeerd en gespecialiseerd en heeft zowel in Harvard als in Hannover wetenschappelijk onderzoek gedaan. Zij combineert haar klinische taken met het leiden van haar onderzoeksgroep én met haar gezin. Ze weet daarnaast tijd te vinden om in adviescommissies te zitten en een indrukwekkende lijst van prijzen, erkenningen en subsidies binnen te halen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat zij op 36-jarige leeftijd tot hoogleraar werd benoemd.
Juryleden: prof.dr. Piet Borst en prof.dr. Els Goulmy