Rapport - The impact of the COVID-19 pandemic first lockdown period on the work and wellbeing of academics in the Netherlands

De Jonge Akademie en het Landelijk Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren onderzochten in samenwerking met de Universiteiten van Nederland (VSNU | UNL) de impact van de eerste lockdownperiode op het werk en welzijn van wetenschappers in Nederland en doen aanbevelingen om de mogelijke gevolgen van deze impact te beperken.

Verlies van onderzoekstijd
Wetenschappers uit alle functiecategorieën zagen tijdens de eerste lockdownperiode de tijd die zij aan onderzoek konden besteden significant dalen. 40 procent van alle academici rapporteerde een verlies aan onderzoekstijd. Meer dan de helft van de promovendi, postdocs en wetenschappers in een tenure track meldden COVID-19-gerelateerde vertragingen, waardoor zij verwachten hun projecten niet op tijd te kunnen afronden of aan de eisen van de tenure track te kunnen voldoen.

Balans werk- en privéleven zoek
Wetenschappers met zorgtaken zagen de grootste terugval in onderzoekstijd. Het door wetenschappers met thuiswonende, jonge kinderen gerapporteerde verlies aan onderzoekstijd is twee keer zo groot als dat van wetenschappers zonder thuiswonende kinderen. Wetenschappers met (jonge) kinderen rapporteerden veel vaker een conflict tussen werk en gezin tijdens de lockdown dan wetenschappers zonder kinderen in het huishouden. Wetenschappers met thuiswonende kinderen die in de beginfase van hun carrière zitten geven tevens aan aanzienlijk minder mogelijkheid gehad te hebben onderzoeksbeurzen aan te vragen.

Vrouwen in kwetsbare posities
Vrouwelijke wetenschappers met jonge kinderen ondervonden het grootste conflict bij het combineren van werk- en zorgverplichtingen. Ze rapporteerden de hoogste stressniveaus met betrekking tot de voortgang van hun onderzoek en zorgen over hun toekomst in de academie. Opvallend is dat deze vrouwen zich in kwetsbaarder posities bevinden - iets vroeger in hun loopbaan en vaker in tijdelijke functies - dan hun mannelijke collega’s met jonge kinderen.

Hoge mate van stress en zorgen  
Een kwart van de wetenschappers geeft aan in hoge mate stress en vermoeidheid te ervaren en zich in de eerste maanden van de pandemie moe en uitgeput gevoeld te hebben in relatie tot hun werk. De hoogste scores zijn te vinden onder de wetenschappers met een niet-Nederlandse nationaliteit en de wetenschappers die aan het begin van hun carrière staan. Die laatste groep geeft tevens aan in toegenomen mate stress te ervaren over hun toekomst in de wetenschap.

Leiderschap
62 procent van de wetenschappers in leidinggevende posities geeft aan hun leidinggevende taak als moeilijker te hebben ervaren tijdens de eerste lockdownperiode. En hoewel leidinggevenden aangaven vanuit hun organisatie enige handvatten en ondersteuning voor hun taak te hebben gekregen, ziet een substantiële groep duidelijk ruimte voor verbetering.

Aanbevelingen
Op basis van de uitkomsten van de vragenlijst en de analyses in dit onderzoek doen De Jonge Akademie en het Landelijk Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren aanbevelingen aan de sector om de gevolgen van de pandemie op te kunnen vangen. De aanbevelingen zijn als volgt samen te vatten: 1. Voorkom braindrain: investeer in talentbehoud, vooral onder kwetsbare groepen; 2. Pas criteria voor promotie en loopbaanontwikkeling aan en heroverweeg deze in lijn met de ontwikkelingen op het gebied van Erkennen en Waarderen. Voorkom daarbij one-size-fits-all-benaderingen, kies voor maatwerk en heldere communicatie; 3. Ondersteun leiderschapsontwikkeling en maak leiderschap een explicieter erkend en gewaardeerd onderdeel van het werk van een wetenschapper; 4. Blijf de gevolgen van de pandemie systematisch monitoren en onderzoeken en houd daarbij rekening met verschillen in aard en impact, in het bijzonder voor kwetsbare groepen.

Tot slot
Voor dit onderzoek werd een vragenlijst uitgezet onder al het wetenschappelijk personeel van de Nederlandse universiteiten. Bijna 6000 wetenschappers vulden de vragenlijst in. Het is daarmee het eerste sectorbrede onderzoek naar de impact van de pandemie. De resultaten van dit onderzoek hebben betrekking op de eerste lockdownperiode (maart – juni 2020). De pandemie is echter nog lang niet voorbij. De Jonge Akademie en het Landelijk Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren blijven de komende tijd de uitkomsten van dit onderzoek onder de aandacht brengen en dringen aan op vervolgonderzoek waarvan de uitkomsten openbaar zijn, om zo met alle belanghebbenden gezamenlijk te werken aan het beperken van de gevolgen van de pandemie voor wetenschap en wetenschappers en het aanpakken van ongelijkheden die door de pandemie zijn vergroot.

• Download rapport (ENG)

Bijeenkomst impact COVID-19
Op 2 december wordt het rapport The impact of the COVID-19 pandemic first lockdown period on the work and well-being of academics in the Netherlands gepresenteerd tijdens de KNAW-expertmeeting ‘De impact van COVID-19 op onderzoekers’. De bijeenkomst is onderdeel van een vierluik en is gratis online bij te wonen. Meer informatie over de expertmeetings en aanmelding is te vinden op de website van de KNAW. 

Over De Jonge Akademie:
De Jonge Akademie is een dynamisch en innovatief platform van 50 onderzoekers uit verschillende disciplines met visie op wetenschap, wetenschapsbeleid en wetenschapscommunicatie. Ze organiseert haar activiteiten rondom vier tracés: interdisciplinariteit, internationalisering, wetenschapsbeleid en wetenschap en maatschappij. De Jonge Akademie is een zelfstandig onderdeel van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen.    

Over het Landelijk Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren:   
Het Landelijk Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren (LNVH) is een netwerk-, kennis- en belangenbehartigingsorganisatie met meer dan 1500 aangesloten vrouwelijke universitair hoofddocenten en hoogleraren. Het LNVH zet zich in voor een evenredige vertegenwoordiging van vrouwen in de wetenschap, de verbetering van de positie van vrouwen en een inclusieve en veilige academie.