Barsten in het glazen plafond

Barsten in het glazen plafond – een studie naar gender en leiderschap binnen de huisartsgeneeskunde in Nederland

drs. Gabie de Jong & prof.dr. Toine Lagro-Janssen

Achtergrond
Het glazen plafond is een bekende metafoor voor de problemen die vrouwen tegen kunnen komen tijdens een carrière. Binnen de huisartsgeneeskunde in Nederland is naar dit fenomeen nog geen onderzoek verricht.

Doel onderzoek
Het doel van het onderzoek is het beantwoorden van de volgende vragen: Hoe is de huidige verdeling van topposities binnen de huisartsgeneeskunde tussen mannen en vrouwen? Welke belemmerende en faciliterende factoren zijn aan te wijzen voor vrouwelijke huisartsen om hogere posities te bekleden?

Methoden
Het aantal vrouwelijke huisartsen in topposities in Nederland werd in kaart gebracht door gegevens te verzamelen over het aantal vrouwen en vrouwelijke huisartsen in gezichtsbepalende organen in de huisartsgeneeskunde in Nederland in 2002. Een kwalitatief onderzoek door middel van interviews leverde data omtrent de ervaringen en meningen van mannelijke en vrouwelijke huisartsen op topposities binnen de huisartsgeneeskunde in Nederland.

Resultaten
De kwantitatieve gegevens bevestigen dat het bestaande beeld van schaarste aan vrouwen in de hogere functies ook binnen de huisartsgeneeskunde aanwezig is. Oorzaken zijn te vinden in ~kunnen’, ‘willen’ en organisatiekenmerken. Het niet ‘kunnen’ van een vrouw lijkt gecentraliseerd rond bepaalde vanzelfsprekende hulpbronnen die een vrouw mist. Het niet ~willen’ heeft te maken met inhoudelijk eisen van een functie en de waarde die vrouwen hechten aan andere zaken zoals het gezin. Organisatiekenmerken hebben op beide facetten invloed. ‘Kunnen’ en ‘willen’ worden in stand gehouden door “de macht van de vanzelfsprekendheid”. Machtsongelijkheid tussen de seksen heeft te maken met culturele en psychologische vanzelfsprekendheden in sekseverschillen.

Conclusie
Maatregelen om het glazen plafond te doorbreken moeten op twee niveaus plaats vinden. Ten eerste dienen praktische en materialistische gelijkheid tussen mannen en vrouwen gewaarborgd te worden. De sekseverschillen door culturele vanzelfsprekendheid vereisen veranderingen op maatschappelijk en cultureel niveau, maar ook op psychologisch niveau.

Het onderzoeksrapport is op te vragen bij het Nederlands Huisartsen Genootschap.
ISBN 90 5793 176-1
Tel: 030-2881700
Fax: 030-2870668
E-mail: info@nhg-nl.org